dinsdag 22 februari 2022
Vandaag hebben we onze valies gepakt want deze avond slapen we niet in het appartement in Jeruzalem. We hebben een nacht onder sterren van de Negev woestijn geboekt in een echte Bedoeïenentent. Er wacht ons een rit van ongeveer vier uur naar het zuiden. Het uiterste Zuiden van Israël is Eilat, de beroemde badplaats (Blankenberge in het kwadraat) maar alvorens je dat vanuit Jeruzalem bereikt moet je eerst een heel stuk door de woestijn. Via de autosnelweg Jeruzalem - Hebron komen we meer en meer in dor landschap. Jeroen vertelt ons over Hebron en hoe deze stad voor hem “lost” is. Orthodoxe zionisten hebben grote nederzettingen gebouwd rond de stad. Deze settlements zoals ze genoemd worden, zijn goed te herkennen: allemaal dezelfde stijl van woningen, in grote getale, op de bergtop en heuvels met uitzicht op de steden. Hier in Hebron zijn ze talrijk en worden ze hoofdzakelijk bewoond door erg nationalistische (extreem rechtse) joden die geen enkel respect hebben voor Palestijnen. Echter los van deze settlements is er in Hebron nog een ander groot probleem. Hier is namelijk de graftombe van Abraham, de voorvader van de Joden én van de Moslims. Deze graftombe is de enige plaats ter wereld die zowel een synagoge als een moskee is. Een bijzonder heilige plaats voor allebei. Echter, de omgeving rond de graftombe, in de oude stad van Hebron is nu volledig verlaten. Dit is Palestijns gebied maar is volledig ingepalmd door de zionisten die meer en meer Palestijnen weggejaagd hebben door hun winkeltjes in de souks te sluiten (zogezegd omdat ze broeihaarden van terrorisme zijn) en hun huizen te kraken en in te palmen. Jeroen was eens op de koffie in Hebron op uitnodiging van een mensenrechtenorganisatie. Iedereen was in de tuin van een huis iets aan het drinken en plots komt daar een Joodse man in de tuin en begint hij het fruit uit de bomen te plukken. Helemaal niet op zijn eigendom maar voor hem de normaalste zaak van de wereld want “dit land behoort toe aan Israël”. Ze spreken trouwens letterlijk zo, als ze het hebben over heel het grondgebied “the land of Israel” waarmee ze dus Israël en Palestina bedoelen. Resultaat is dus dat het prachtige oude stadscentrum van Hebron helemaal verlaten is, een Israëlische bezetting. Dat is trouwens een essentieel verschil wat Jeroen ons ook heeft uitgelegd: bezetting versus annexering. Bij het eerste bezet je het land want betekent dat je delen van het bestuur en de politionele macht overneemt maar je claimt niet dat het land nu van jou is en de burgers dus jouw staatsburgers worden. Bij een annexatie is dat wel het geval. Oost-Jeruzalem is door Israël geannexeerd (niet erkend door België en andere Westerse landen), de Westelijke Jordaanoever en Gaza zijn bezette gebieden. Dit laatste komt de Israëlische staat eigenlijk heel goed uit: ze kunnen de Palestijnen als tweederangsburgers vanuit een heuse apartheid blijven behandelen zonder dat ze ze rechten moeten geven. Hun pesterijen hebben tot doel om de Palestijnen het leven zo beu te maken dat ze vertrekken. Trouwens, als alle Palestijnen potentiële terroristen zijn, waarom zou je ze dan staatsburger maken. Let op: ook in Israel zelf leven er Arabische Israëlieten. Dit zijn Palestijnen maar ook mensen uit andere Arabische landen, die het Israëlisch staatsburgerschap hebben en dus alle rechten en plichten hebben. Dit is geen kleine groep in de samenleving. Meer nog, voor het eerst zitten ze ook mee in de regering die een amalgaam is van heel veel politieke partijen die hebben samengespannen tegen de Likoed-partij en zijn leider Benjamin Netanyahu. Onlangs was er een interventie in het Israëlische parlement van iemand van de moslimpartij in het Arabisch en heeft dit tot veel consternatie geleid bij de Joden. Nochtans is het een grondrecht want Israël kent officieel twee landstalen: Hebreeuws en Arabisch. Toch was het een aardverschuiving. Jeroen voorspelt dat Israël vroeg of laat voor een verscheurende keuze zal komen te staan: ofwel een echte Joodse staat vormen ofwel een democratie. De twee combineren zal ergens in de (nabije?) toekomst niet meer mogelijk zijn. Ofwel geef je stemrecht aan de verschillende bevolkingsgroepen in je maatschappij (van seculiere joden tot orthodoxe en ultraorthodoxe joden, van maronitische christenen tot moslims, …) en krijg je een parlement waarin al deze groepen vertegenwoordigd worden ofwel schaf je de democratie af en start je een pure joodse staat (beware ons!). Het risico bestaat echter dat het die laatste richting uitgaat vermits de orthodoxe, zionistische Joden degenen zijn met heel veel kinderen, net om hun gewicht in de samenleving te behouden of vergroten. Terwijl de seculiere of gematigde Joden die je ook overal vindt maar die bijvoorbeeld grotendeels de bevolking van Tel Aviv uitmaken, vaak maar één kind (en een hond, dixit Jeroen) hebben en dus demografisch gezien in de minderheid zullen komen. Anderzijds moet je dan ook nog weten dat Palestijnen ook vaak veel kinderen hebben. Jeroen had onlangs iemand op het consulaat met de dubbele nationaliteit (Belg-Palestijn, iets wat de meeste Belgen in Palestina hebben) die 30 jaar oud was en vader van 10 kinderen (bij eenzelfde moeder!).
Hebron dus. We gaan er op de terugweg eens doorrijden maar nu zetten we onze weg verder naar de Negev woestijn. Midden in de woestijn zien we in de verte een gigantische constructie staan die als het ware licht geeft en/of de zon laat weerkaatsen. Het is op z’n minst gezegd opmerkelijk en intrigerend. Google leert ons dat het een landmark van een zonne-energiecentrale is. Een beetje verderop komen we bij een oase waar er ook een tankstation is waar Jeroen met zijn diplomaten tankkaart kan tanken zonder taxes. Naast het tankstation is er een filiaal van Aroma, een Israëlische keten met heerlijke koffie, gebakjes, vegan food etc. Kiezen tussen dit of de Mc Donalds ernaast is niet moeilijk. De naam Mc Donalds wordt in het Hebreeuws trouwens ook vermeld op de gevel van de keten. Een onmogelijke taal voor ons om te ontcijferen. Jeroen onderneemt een poging om de taal te studeren maar moet, ondanks zijn taalgevoel, vaststellen dat het écht lastig is. Net als in het Arabisch hebben ze geen klinkers maar hier hangt de taal ook nog eens van de onlogische zaken aan elkaar. Je moet altijd alles interpreteren in zijn context wat soms écht lastig is. Enfin, tijdens de reis heeft Jeroen zijn basiskennis van het Hebreeuws ons toch een paar keer geholpen want lang niet alles is vertaald in het Engels. Menukaarten gelukkig meestal wel. We bestellen alledrie een affogato bij Aroma en gaan in het zonnetje genieten van een rustmomentje in de rit. Op de berg boven het tankstation, staat een oude ruïne, Avdad genaamd. Ooit, 3000 jaar geleden, lag deze plaats, toen ook al een oase vermoedelijk, op de handelsroute tussen Petra en Gaza en was het een belangrijke stop voor de karavaans. We kopen een ticket in het bezoekerscentrum en krijgen een interessante film te zien van zo’n 10 minuten waarin ons de geschiedenis wordt uitgelegd. Vervolgens kunnen we diverse locaties op de site bezoeken. Tussen de locaties verplaats je je met de wagen en da’s geen luxe in deze hitte. We zien restanten uit de Byzantijnse tijd en de Christelijke overheersing: een mooi badhuis, een soort van magazijn waar ze de wijn in kruiken bewaarden, een oude Romeinse villa en boven een heel dorp, de Akropolis met tempels van de Nabateeërs die later werden omgebouwd tot Christelijke kerken. Op een paar andere toeristen na, lopen we er quasi alleen. Je waant je helemaal terug in de tijd. Tot je dan even verderop opnieuw een site van het Israëlische leger ontdekt. Uiteraard. In filmpjes over hoe hun rakettenschild werkt (waarmee ze trouwens 90% van de raketten onderscheppen) zie je duidelijk dat ze de Negev-woestijn als belangrijk lanceringsgebied gebruiken. Ik beslis om het los te laten en te genieten van de omgeving. Ook voor Jeroen is dat trouwens regelmatig eens een noodzaak en dus een zegen dat hij zijn eigen appartement in Tel Aviv heeft om in de weekends te ontsnappen!
Zo’n 20 minuten voorbij Avdad komen we aan in Mitzpe Ramon, het stadje aan de rand van de Ramonkrater en de belangrijkste toegangsweg tot de krater. Ons “hotel” ligt in de krater en is hiermee het enige hotel die zich hier kon vestigen. De enige andere manier om in de krater te verblijven is een campground. Ik vermoed dat ze toestemming gekregen hebben om de site op te trekken omdat er amper iets uit permanente bebouwing bestaat: enkel de sanitaire blok en een natuurstenen huis voor de receptie zijn uit steen, de rest zijn allemaal tenten: een heel grote bedouine tent die deels dienst doet als restaurant en deels als slaapunits en verder een heel aantal individuele mooie witte tenten met puntdak. Selina is een organisatie die gekend staat voor logementen op unieke plaatsen. Fé kende het ook van in Costa Rica. De sfeer hier in Selina Mitzpe Ramon is heel erg alternatief: veel yogi, veel dreadlocks, de geur van weed, kampvuren, heel vriendelijke mensen, … We kunnen zelf onze lach niet inhouden wanneer het meisje aan de receptie voortdurend giechelt bij elke vraag die we stellen. Het kan toch niet dat ze echt zo is? Of zou ze toch wat gerookt hebben? We willen morgen graag een tocht op een kameel maken en vragen haar om dit te regelen. Twee uur later komt ze terug en is het nog niet geregeld … maar hé man, chill. Alles komt goed. En dat is ook zo. We drinken naar een drankje met Aloë Vera en eten brood met hummus en groentjes. Ik wil graag de buitendouches uittesten. Niks leuker dan douchen in openlucht! Helemaal ontkleed sta ik in de douche en stel ik vast dat er geen warm water is … brrrrr dat zie ik toch niet echt zitten. Ik beperk me tot het wassen van mijn voeten, benen en handen maar hou het dan voor bekeken. Jeroen en Nico liggen in een deuk bij mijn hulpeloosheid als ik in mijn handdoek uit de douche kom op zoek naar iemand van het personeel die mij misschien kan helpen aan warm water. Nope. Ik laat het los.
We hangen nog wat in de zetels en genieten van de rust en de wifi. De situatie in Oekraïne wordt almaar hallucinanter. Jeroen kan ons heel veel uitleg geven. Het is heel duidelijk dat Putin ongelofelijk stratego speelt vanuit een “nothing to lose” houding. Erg gevaarlijk.
Rond 16u beslissen we om nog eens een rondrit door de krater te maken. Of beter: door een deeltje van de krater want deze is 40 km lang en op bepaalde plaatsen 10km breed. Ze is ook ontstaan door erosie en vormt hierbij het grootste “erosion cirque” ter wereld. Het hoogteverschil met het omliggende landschap bedraagt 350 tot 500 meter. De steile wanden waarop Mitzpe Ramon ligt, zijn heel indrukwekkend als je ze van beneden aanschouwt. Dit is het grootste nationaal park van Israël. Er ligt een centrale weg doorheen met hier en daar vertakkingen langs de mooiste bezienswaardigheden: veel rotsformaties in diverse kleuren door de steenlagen van miljoenen jaren oud. Het is er werkelijk prachtig. Bovendien hebben we een goede timing want net voor zonsondergang is er een zogenaamde fotografisch “gouden uurtje”. We amuseren ons met het maken van foto’s! De terugweg blijkt niet verhard te zijn maar wel nog doenbaar zonder 4x4 hoewel we Roodkapje toch heel voorzichtig laten rijden over de vele stenen. Heel deze woestijn is trouwens erg rotsachtig.
Om 18u rinkelen ze een bel in Selina wat het signaal is voor de aperitief bij het kampvuur. We krijgen allemaal een glaasje kaneelthee en installeren ons in de zetels. De rook van het vuur waait perfect de andere kant op. Wat is dit een heerlijke avond! Jeroen toont ons een app om de sterren te spotten en dat zijn er in deze donkere setting heel veel.
Voor het avondeten rijden we terug naar Mitzpe Ramon, via een aantal haarspeldbochten terug uit de krater. Jeroen was bij een vorig bezoek verrast door het lekkere eten in een vegan restaurant. We rijden ernaar toe maar het blijkt op dinsdagavond gesloten te zijn. Geen nood, er zijn nog restaurants in het voormalige mijnwerkersstadje. We krijgen de tip om naar Hahavit te gaan. Daar aangekomen is het vollenbak. We kunnen binnen 45 minuten een tafel krijgen. Dat betekent dat we nog net naar een leuke bar aan de andere kant van de straat kunnen voor een lekkere Goldstar, het lokaal bier. Ook hier weer een giechelend meisje dat ons bedient. Mitzpe Ramon is iets speciaals, heel alternatief. Al vernemen we de volgende dag van een Amerikaanse die hier de situatie goed kent dat er meer en meer (ultra)orthodoxe Joden zich hier komen vestigen, als een soort tegengewicht, en dat de sfeer dus aan het veranderen is. Onwaarschijnlijk. We zitten hier midden in de woestijn hé! We laten het los. We hebben nog een hilarische discussie met Fé die mij een berichtje stuurt dat ik eens aan Jeroen moet zeggen dat hij wat meer zijn onderlichaam moet trainen … miss fitness geeft tips. Schitterend. Jeroen gaat in het verweer door foto’s te zoeken. Die twee zouden erg goed met elkaar opschieten, kennis-nerds op hun manier, gebeten door de fitness microbe, internationale blik op de wereld, … Jeroen zegt dat ze maar eens naar Israël moet komen met een vriend of vriendin en dan bij hem kan verblijven in Tel Aviv. Wie weet, zou leuk zijn!
Hahavit blijkt een betere eetkroeg te zijn met veel muzikale inspiratie van popmuzikanten. We eten een kebab en genieten van de relaxte sfeer. Na het eten rijden we terug “de berg af” naar onze tent in de krater. Een pikdonkere hemel (geen lichtvervuiling hier) en miljoenen sterren begeleiden ons.